Jak się ubrać na biegówki: Praktyczny przewodnik
Narciarstwo biegowe to sport wymagający odpowiedniego stroju, który zapewni komfort termiczny podczas intensywnego wysiłku w zimowych warunkach. Dobrze dobrana odzież na biegówki pozwala cieszyć się aktywnością bez przegrzewania się czy marznięcia. W przeciwieństwie do narciarstwa zjazdowego, podczas biegania na nartach intensywnie się poruszamy i wytwarzamy dużo ciepła, dlatego strój musi być lżejszy i bardziej oddychający.
Odpowiedni ubiór na narty biegowe to kwestia nie tylko komfortu, ale i bezpieczeństwa. Przemoczony strój w niskich temperaturach może prowadzić do wychłodzenia organizmu, a zbyt ciepłe ubranie powoduje nadmierne pocenie, które później skutkuje marznięciem. W tym praktycznym przewodniku dowiesz się, jak skompletować funkcjonalny strój na biegówki, który sprawdzi się w różnych warunkach pogodowych.
Zasada trzech warstw na biegówkach
System warstwowy to podstawa ubierania się na narty biegowe. Pozwala na łatwe dostosowanie odzieży do zmieniających się warunków atmosferycznych i intensywności wysiłku. Prawidłowo dobrane warstwy współpracują ze sobą, zapewniając optymalny komfort termiczny.
Warstwa bazowa: odprowadzanie wilgoci
Pierwsza warstwa ma bezpośredni kontakt z ciałem i jej głównym zadaniem jest odprowadzanie potu na zewnątrz. Najlepiej sprawdzają się materiały syntetyczne lub wełna merino, które szybko transportują wilgoć i nie chłodzą ciała nawet gdy są wilgotne.
Bielizna termiczna powinna być dopasowana, ale nie krępować ruchów. Koszulki z długim rękawem, legginsy lub kalesony termiczne stanowią doskonałą bazę pod kolejne warstwy. Wełna merino oferuje dodatkową zaletę – pozostaje świeża nawet po intensywnym treningu, co docenisz podczas dłuższych wycieczek.
Ciekawostka: Wełna merino, w przeciwieństwie do materiałów syntetycznych, zachowuje właściwości izolacyjne nawet gdy jest mokra, co czyni ją idealnym wyborem na zmienne warunki pogodowe.
Warstwa środkowa: izolacja cieplna
Druga warstwa zatrzymuje ciepło blisko ciała. W zależności od temperatury może to być cienka bluza z mikropolaru, grubszy polar lub lekka kurtka puchowa. Kluczowa jest możliwość regulacji – przy intensywnym wysiłku możesz potrzebować mniej ocieplenia, a podczas odpoczynku więcej.
Dobrym wyborem są bluzy z zamkiem na całej długości, które można łatwo rozpiąć podczas intensywnego treningu. Materiały techniczne jak polar, softshell czy lekkie ocieplenie syntetyczne zapewniają dobrą izolację, jednocześnie odprowadzając wilgoć na zewnątrz.
Warstwa zewnętrzna: ochrona przed wiatrem i wilgocią
Zewnętrzna warstwa chroni przed wiatrem, deszczem i śniegiem, jednocześnie pozwalając na odprowadzanie wilgoci z warstw wewnętrznych. Na biegówki najlepiej sprawdzają się lekkie, wiatroszczelne kurtki z membraną, która zapewnia oddychalność.
W przeciwieństwie do narciarstwa zjazdowego, na biegówkach rzadko potrzebujemy ciężkiej, w pełni wodoodpornej kurtki – taka może powodować przegrzewanie się. Lepszym wyborem są lżejsze modele, które oferują kompromis między ochroną przed wiatrem a oddychalnością.
Górna część garderoby na narty biegowe
Kurtki i bluzy na biegówki
Kurtka na narty biegowe różni się znacząco od tej używanej w narciarstwie zjazdowym. Powinna być lżejsza, bardziej elastyczna i lepiej odprowadzać pot. Najlepiej sprawdzają się modele wykonane z materiałów softshellowych lub lekkich membran.
Idealna kurtka na biegówki powinna mieć:
- Dopasowany, ale nie krępujący krój
- Wentylację pod pachami lub na plecach
- Wysoki kołnierz chroniący szyję
- Kieszenie na drobne przedmioty
- Elementy odblaskowe zwiększające widoczność
W cieplejsze dni możesz zrezygnować z kurtki na rzecz cienkiej bluzy softshellowej lub wiatrówki, która zapewni ochronę przed wiatrem, nie powodując przegrzania. Niektórzy biegacze preferują kamizelki, które chronią korpus, pozostawiając ramiona swobodne.
Bielizna termiczna i koszulki
Podstawą komfortu jest dobra bielizna termiczna. Powinna być wykonana z materiałów szybkoschnących, które skutecznie odprowadzają pot. Najpopularniejsze opcje to:
- Syntetyki techniczne (poliester, poliamid) – szybkoschnące, trwałe, tańsze
- Wełna merino – naturalnie antybakteryjna, ciepła nawet gdy wilgotna, droższa
- Mieszanki syntetyczno-wełniane – łączące zalety obu materiałów
W cieplejsze dni możesz zdecydować się na lżejszą koszulkę techniczną z krótkim rękawem, pamiętając jednak o dodatkowej warstwie na ramiona i plecy, które są szczególnie narażone na wiatr podczas zjazdu.
Dolna część garderoby na narty biegowe
Spodnie i legginsy na biegówki
Spodnie na narty biegowe powinny być elastyczne, dopasowane i nie krępować ruchów. Najpopularniejsze są dwa rozwiązania: specjalistyczne spodnie do nart biegowych oraz sportowe legginsy lub getry.
Spodnie na biegówki mają zwykle wzmocnienia na kolanach i w tylnej części, co zwiększa ich trwałość i chroni przed wilgocią podczas upadków. Często posiadają również zamki na dole nogawek, ułatwiające zakładanie butów narciarskich.
Legginsy sportowe lub getry biegowe to dobra alternatywa, szczególnie w łagodniejszych warunkach. Spodnie na biegówki damskie często mają krój uwzględniający kobiecą sylwetkę, co zapewnia lepsze dopasowanie i komfort.
W bardzo niskich temperaturach warto rozważyć system dwuwarstwowy: cienkie legginsy termiczne jako warstwa bazowa i lżejsze spodnie wiatroszczelne na wierzch. Taki układ zapewnia dobrą izolację, jednocześnie odprowadzając wilgoć.
Praktyczna wskazówka: Wybieraj spodnie z kieszeniami zamykanymi na zamek – przydadzą się do przechowywania kluczyków, telefonu czy przekąsek energetycznych podczas treningu.
Dodatki i akcesoria niezbędne na biegówkach
Kompletny strój na narty biegowe to nie tylko kurtka i spodnie. Równie ważne są akcesoria, które chronią najbardziej narażone na wychłodzenie części ciała.
Nakrycie głowy jest kluczowe, ponieważ przez głowę tracimy znaczną ilość ciepła. W zależności od temperatury może to być cienka czapka sportowa, opaska na uszy lub cieplejsza czapka z wiatroszczelną membraną. W bardzo niskich temperaturach warto mieć też komin lub chustę wielofunkcyjną do ochrony twarzy.
Rękawice na biegówki powinny być cieńsze niż te używane w narciarstwie zjazdowym. Dobre rękawice zapewniają chwytność kijków, chronią przed wiatrem, ale nie powodują przegrzania dłoni. W łagodniejszych warunkach sprawdzą się lekkie rękawice biegowe, w większy mróz – cieplejsze modele dedykowane narciarstwu biegowemu.
Skarpety narciarskie to kolejny ważny element. Powinny być wykonane z materiałów odprowadzających wilgoć, mieć bezuciskowe ściągacze i wzmocnienia w miejscach narażonych na otarcia. Zbyt grube skarpety mogą powodować dyskomfort w ciasnych butach biegowych.
Okulary przeciwsłoneczne lub gogle chronią oczy przed promieniowaniem UV, które jest szczególnie intensywne odbijając się od śniegu. W wietrzne dni lub podczas opadów śniegu lepiej sprawdzają się gogle, które zapewniają lepszą ochronę całego obszaru wokół oczu.
Jak dopasować strój do warunków pogodowych
Narciarstwo biegowe uprawia się w różnych warunkach atmosferycznych, dlatego ważne jest umiejętne dostosowanie stroju do temperatury, wiatru i opadów.
W temperaturach od 0°C do -5°C wystarczy cieńsza bielizna termiczna, lekka bluza i cienka kurtka wiatroszczelna. Spodnie mogą być lżejsze, bez dodatkowego ocieplenia. Pamiętaj, że po rozgrzewce będzie ci cieplej, więc lepiej zacząć w lżejszym stroju.
Przy temperaturach od -5°C do -15°C warto zastosować grubszą bieliznę termiczną, cieplejszą warstwę środkową i kurtkę z lekkim ociepleniem. Spodnie powinny mieć dodatkową ochronę przed wiatrem z przodu. Niezbędne będą też cieplejsza czapka i rękawice.
Poniżej -15°C potrzebny jest pełny zestaw: gruba bielizna termiczna, ciepła warstwa środkowa, kurtka z membraną i ociepleniem, ocieplane spodnie na biegówki. Koniecznie zabezpiecz twarz kominem lub maską i użyj ciepłych rękawic.
W przypadku opadów śniegu kluczowa jest warstwa zewnętrzna z membraną, która nie nasiąknie wodą. Podczas intensywnych opadów warto mieć też czapkę z daszkiem, który ochroni oczy przed padającym śniegiem.
Najczęstsze błędy w ubiorze na narty biegowe
Ubierając się na biegówki, warto unikać kilku typowych błędów, które mogą znacząco obniżyć komfort treningu.
Przegrzanie to najczęstszy problem początkujących narciarzy biegowych. Pamiętaj o zasadzie: „Ubierz się tak, jakby było o 5-10 stopni cieplej”. Na początku treningu możesz czuć lekki chłód, ale po kilku minutach intensywnego wysiłku docenisz lżejszy strój.
Używanie bawełny to poważny błąd. Bawełna zatrzymuje wilgoć przy ciele, co prowadzi do wychłodzenia. Zawsze wybieraj materiały techniczne lub wełnę merino, które skutecznie odprowadzają pot i szybko schną.
Zbyt ciasne ubrania ograniczają ruchy i mogą powodować otarcia. Strój na biegówki powinien być dopasowany, ale nie krępujący, szczególnie w okolicach ramion i bioder, gdzie wykonujemy najwięcej ruchów.
Brak warstw to problem w zmiennych warunkach. System warstwowy pozwala na łatwą regulację temperatury poprzez zdejmowanie lub dodawanie elementów garderoby w zależności od intensywności wysiłku i warunków atmosferycznych.
Kompletując swój strój na narty biegowe, pamiętaj, że kluczem do sukcesu jest komfort i funkcjonalność. Warto zainwestować w podstawowe elementy dobrej jakości, które posłużą przez wiele sezonów. Z czasem będziesz mógł uzupełniać garderobę o dodatkowe elementy, dostosowane do twoich indywidualnych preferencji i warunków, w jakich najczęściej trenujesz. Odpowiednio dobrany strój sprawi, że każdy trening na biegówkach będzie przyjemnością, niezależnie od pogody.